Czynności te mają na celu ocenę stanu świadomości poszkodowanego. Można wyróżnić cztery stany w skali „AVPU”:
- przytomny (A – alert),
- nieprzytomny reagujący na polecenia głosowe (V – verbal),
- nieprzytomny reagujący na ból (P – pain),
- nieprzytomny nie reagujący na żadne bodźce (U – unresponsive).
Stwierdzając, że osoba poszkodowana jest nieprzytomna natychmiast należy sprawdzić czy oddycha. W tym celu udrażnia się drogi oddechowe dwoma sposobami do wyboru :
- poszkodowany nie ma urazów kręgosłupa – udrożnienie dróg oddechowych można wykonać przez odchylenie głowy do tyłu,
- poszkodowany ma podejrzenie urazu kręgosłupa – udrożnienie dróg oddechowych należy wykonać poprzez wysunięcie żuchwy do przodu, bez odchylania głowy do tyłu.
Dopiero po udrożnieniu dróg oddechowych poszkodowanego można przystąpić do sprawdzenia ilości i jakości oddechów. W tym celu należy pochylić swoją twarz nad twarzą poszkodowanego oraz położyć dłoń na jego klatce piersiowej, wykorzystując zasadę „zobacz, usłysz, poczuj”. Prawidłowa ilość oddechów w czasie 10 sekund to:
- osoba dorosła: 2-3 oddechów,
- dziecko: 3-5 oddechów,
- niemowlę: 5-8 oddechów.
Jeżeli oddech to tylko westchnienia, ciężko ocenić czy był wyczuwalny czy nie, uznaje się go jako nieprawidłowy i nie zalicza do sumy oddechów.
Stwierdzając brak oddechu, bezzwłocznie należy rozpocząć resuscytacje krążeniowo oddechową, której zasady prowadzenia będą tematem kolejnego artykułu (3 grudnia).